برداشتن ضایعه عفونتی در شکم : تکنیک‌ها، مراقبت‌ها و نکات حیاتی
برداشتن ضایعه عفونتی در بطن شکم یکی از جراحی‌های تخصصی و مهم در پزشکی است که معمولاً در شرایط اورژانسی یا عفونت‌های مزمن انجام می‌شود. ضایعات عفونتی در ناحیه شکم ممکن است به‌صورت آبسه، فیستول، یا توده‌های چرکی ظاهر شوند و در صورت عدم درمان مناسب، به عفونت‌های گسترده‌تر یا سپسیس منجر شوند. در این مقاله به بررسی کامل این عارضه، دلایل بروز آن، تکنیک‌های جراحی برای برداشت ضایعه، مراقبت‌های پس از عمل، و نکات مهم در پیشگیری و درمان آن خواهیم پرداخت.
ضایعه عفونتی در شکم چیست؟
ضایعه عفونتی شکمی معمولاً به شکل توده‌ای حاوی چرک یا مایعات عفونی ظاهر می‌شود که ممکن است به‌دلیل نفوذ میکروارگانیسم‌ها به داخل بافت‌های شکمی یا ارگان‌های داخلی مانند آپاندیس، کیسه صفرا، روده، یا معده شکل بگیرد. این عفونت می‌تواند به‌صورت موضعی باقی بماند یا در صورت عدم کنترل، به سایر نواحی از جمله حفره پریتوئن (صفاق) گسترش یابد.
علائم ضایعه عفونتی در بطن شکم
علائم این ضایعه بسته به شدت و محل درگیری متفاوت است، اما به‌طور معمول شامل موارد زیر است:
-
درد شکمی شدید و موضعی
-
تب بالا و لرز
-
تهوع و استفراغ
-
نفخ و تورم شکم
-
کاهش اشتها و ضعف عمومی
-
اسهال یا یبوست
-
حساسیت به لمس در ناحیه شکم
-
بالا رفتن تعداد گلبول‌های سفید در آزمایش خون
در صورت مشاهده این علائم، باید فوراً به پزشک مراجعه کرد، زیرا تاخیر در درمان ممکن است منجر به عوارض جدی شود.
بیشتر بخوانید : متخصص جراح عمومی اصفهان
علل ایجاد ضایعه عفونتی در بطن شکم
ایجاد ضایعات عفونتی در شکم می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد:
-
آپاندیسیت حاد
-
پارگی کیست یا آبسه‌های داخلی
-
سوراخ شدن روده یا معده در اثر زخم یا بیماری‌های التهابی روده مانند کرون
-
عفونت پس از عمل جراحی
-
ترومای شکمی یا آسیب‌دیدگی داخلی
-
گسترش عفونت از ارگان‌های مجاور مانند کلیه یا دستگاه تناسلی
تشخیص ضایعه عفونتی در شکم
پزشک برای تشخیص دقیق از ترکیبی از روش‌های زیر استفاده می‌کند:
-
معاینه فیزیکی شکم
-
آزمایش خون (CBC، CRP)
-
تصویربرداری پزشکی:
-
سونوگرافی شکمی
-
سی‌تی‌اسکن (CT scan)
-
MRI در موارد خاص
-
-
نمونه‌برداری یا آسپیراسیون از ضایعه برای بررسی نوع عفونت
روش‌های جراحی برای برداشتن ضایعه عفونتی
1. درناژ پرکوتانه (Percutaneous Drainage)
در مواردی که ضایعه چرکی محدود و قابل‌دسترسی باشد، با هدایت تصویربرداری (معمولاً سی‌تی‌اسکن یا سونوگرافی)، یک کاتتر کوچک وارد ضایعه شده و چرک تخلیه می‌شود. این روش کمتر تهاجمی است و در بسیاری از بیماران مؤثر است.
2. لاپاراسکوپی
یکی از پیشرفته‌ترین روش‌های جراحی برای برداشت ضایعه عفونتی در شکم است. در این روش، چند برش کوچک ایجاد می‌شود و ابزارهای جراحی از جمله لاپاراسکوپ (دوربین) وارد شکم می‌شوند. با دید مستقیم جراح، ضایعه برداشته یا تخلیه می‌شود.
مزایا:
-
درد کمتر بعد از عمل
-
دوران نقاهت کوتاه‌تر
-
اسکار کمتر
-
کاهش ریسک عفونت‌های بعدی
3. جراحی باز (Laparotomy)
در مواردی که ضایعه بزرگ است یا به ارگان‌های دیگر سرایت کرده، ممکن است جراحی باز ضروری باشد. این روش امکان دسترسی کامل به ناحیه شکم را فراهم می‌کند و برای موارد پیچیده و پیشرفته به‌کار می‌رود.
4. تکنیک‌های نوین مانند جراحی رباتیک
در برخی مراکز پیشرفته، از ربات‌های جراحی برای برداشتن ضایعه با دقت بالا استفاده می‌شود. این روش دقت جراح را افزایش داده و احتمال آسیب به بافت‌های سالم را کاهش می‌دهد.
آشنایی بیشتر با جراحی لاپاراسکوپی اصفهان
مراقبت‌های پس از جراحی
پس از جراحی برداشتن ضایعه عفونتی، مراقبت‌های دقیق پزشکی برای جلوگیری از عود عفونت ضروری است:
-
مصرف منظم آنتی‌بیوتیک طبق تجویز پزشک
-
رعایت رژیم غذایی سبک تا بهبود کامل عملکرد روده
-
کنترل علائم حیاتی و تب
-
بررسی محل زخم برای جلوگیری از عفونت ثانویه
-
انجام آزمایش‌های دوره‌ای خون برای ارزیابی روند بهبود
-
مراجعه منظم به پزشک جهت معاینه و ارزیابی وضعیت عمومی
خطرات و عوارض احتمالی
مانند هر جراحی دیگر، این روش نیز ممکن است با عوارضی همراه باشد:
-
عفونت محل جراحی
-
خونریزی
-
آسیب به ارگان‌های مجاور
-
تشکیل آبسه‌های جدید
-
نشت محتویات روده در شکم (در صورت آسیب)
-
چسبندگی‌های داخل شکمی در بلندمدت
پیشگیری از ضایعات عفونتی شکمی
برای پیشگیری از ایجاد عفونت‌های داخل شکم، رعایت نکات زیر مؤثر است:
-
درمان به‌موقع عفونت‌های گوارشی
-
جلوگیری از مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک
-
رعایت بهداشت فردی و غذایی
-
اجتناب از مصرف مواد غذایی آلوده
-
پیگیری دقیق مشکلات گوارشی مزمن
-
مراقبت دقیق پس از جراحی‌های شکمی
برداشتن ضایعه عفونتی در بطن شکم، جراحی حساسی است که می‌تواند جان بیمار را نجات دهد. تشخیص به‌موقع، انتخاب روش درمانی مناسب، مهارت جراح، و مراقبت‌های پس از عمل، همگی در موفقیت این جراحی نقش حیاتی دارند. اگر با علائمی مانند درد شکمی شدید، تب، یا تهوع مکرر مواجه شدید، مراجعه فوری به پزشک و بررسی تخصصی امری ضروری است. با پیشرفت‌های نوین در تکنولوژی جراحی، درمان این نوع عفونت‌ها با دقت و ایمنی بیشتری انجام می‌شود.
🥇 آشنایی بیشتر با دکتر قیومی متخصص جراح عمومی
⛔ ما را در اینستاگرام همراهی کنید