برداشتن ضایعات در شریان ها | نجات جریان خون با درمانهای نوین
برداشتن ضایعات در شریان ها یکی از روشهای مهم پزشکی برای بازگرداندن جریان طبیعی خون در بدن است. شریانها نقش حیاتی در انتقال اکسیژن و مواد مغذی به اندامها دارند، اما تجمع پلاکهای چربی یا کلسترول میتواند مسیر این جریان را مسدود کرده و زمینهساز بیماریهای قلبی، سکته و نارسایی اندامها شود.
در این مقاله، به زبان ساده ولی دقیق و تخصصی، به بررسی دلایل ایجاد ضایعات شریانی، انواع روشهای درمانی برای برداشتن آنها، روند جراحی، مراقبتهای پس از عمل و نکات پیشگیری خواهیم پرداخت. این راهنما به شما کمک میکند تا با آگاهی کامل، سلامت قلب و عروق خود را حفظ کنید.
ضایعات شریانی چیستند؟
ضایعات شریانی به انسداد، تنگی یا پلاکهایی گفته میشود که در دیواره شریانها شکل میگیرند. این ضایعات معمولاً از کلسترول، چربی، کلسیم و مواد زائد سلولی تشکیل میشوند. فرآیند ایجاد این پلاکها را تصلب شرایین (آترواسکلروز) مینامند که شایعترین عامل مشکلات قلبی-عروقی در سراسر جهان است.
چرا برداشتن ضایعات شریانی ضروری است؟
اگر این پلاکها درمان نشوند، میتوانند باعث کاهش جریان خون شده و یا حتی کاملاً مسیر شریانی را ببندند. این انسداد میتواند عواقب خطرناکی داشته باشد:
-
حمله قلبی (در صورت درگیری شریانهای کرونری)
-
سکته مغزی (در صورت انسداد شریانهای مغزی)
-
گرفتگی پا و نارسایی اندامها (در بیماری شریان محیطی)
-
نارسایی کلیوی یا گوارشی (در صورت درگیری شریانهای مرتبط)
بنابراین برداشتن یا درمان این ضایعات برای حفظ حیات و کیفیت زندگی بیماران حیاتی است.
روشهای درمان ضایعات شریانی
برداشتن ضایعات در شریان ها ممکن است با روشهای مختلفی انجام شود که بسته به نوع، محل و شدت گرفتگی توسط پزشک انتخاب میشود. رایجترین روشها عبارتاند از:
1. آنژیوپلاستی (Angioplasty) و قرار دادن استنت
یکی از کمتهاجمیترین روشهاست که در آن یک بالون کوچک وارد شریان میشود و با باد شدن، پلاکها را کنار زده و مسیر خون را باز میکند. سپس یک استنت (فنر فلزی) در محل قرار میگیرد تا شریان باز بماند.
✅ مزایا: بدون جراحی باز، دوران نقاهت کوتاه، موثر در بیشتر موارد
❌ معایب: احتمال تنگی مجدد، نیاز به داروهای ضد لخته
2. آندارترکتومی (Endarterectomy)
در این روش، جراح به صورت مستقیم پلاکهای چربی یا ضایعات را از دیواره داخلی شریان جدا میکند. این عمل بیشتر در شریانهای گردن (کاروتید) برای پیشگیری از سکته مغزی انجام میشود.
✅ مزایا: حذف کامل پلاک، کاهش خطر سکته
❌ معایب: جراحی باز، نیاز به بیهوشی، خطر عوارض
بیشتر بخوانید : متخصص جراح عمومی اصفهان
3. جراحی بایپس شریانی (Arterial Bypass Surgery)
در این روش، یک رگ سالم از بدن گرفته شده و به عنوان مسیر جایگزین برای عبور خون به کار میرود، بهطوری که از محل انسداد عبور نکند. این روش در بیماریهای شریان کرونری یا محیطی شدید کاربرد دارد.
✅ مزایا: موثر در انسدادهای پیشرفته، افزایش جریان خون
❌ معایب: جراحی سنگین، دوران نقاهت طولانیتر
4. آترکتومی (Atherectomy)
در این روش با استفاده از یک ابزار تخصصی، ضایعات یا پلاکها بهصورت مکانیکی از شریان تراشیده یا خارج میشوند. در برخی موارد، ابزار با لیزر یا چرخنده نیز همراه است.
✅ مزایا: مفید در شریانهای پرپیچوخم یا تنگ
❌ معایب: خطر آسیب به دیواره شریان، استفاده محدود
آمادگی قبل از برداشتن ضایعات شریانی
پیش از هرگونه مداخله، بیمار باید ارزیابیهای کامل پزشکی انجام دهد. این ارزیابیها شامل:
-
آزمایش خون (کلسترول، قند خون، فاکتورهای انعقادی)
-
اکوکاردیوگرافی
-
آنژیوگرافی یا سیتی آنژیو
-
بررسی عملکرد کلیه و کبد
همچنین باید مصرف داروها و وضعیت بیماریهای زمینهای مانند دیابت یا فشار خون بررسی و کنترل شوند.
مراقبتهای بعد از عمل برداشتن ضایعات شریانی
مهمترین اقدامات پس از درمان یا جراحی عبارتند از:
-
داروهای ضد لخته (مثل آسپرین یا کلوپیدوگرل)
-
داروهای کاهش چربی خون (استاتینها)
-
کنترل قند و فشار خون
-
تغذیه سالم: کمچرب، کمنمک، پر از فیبر و سبزیجات
-
ورزش منظم: پیادهروی، شنا، یوگا (با نظر پزشک)
-
ترک سیگار و الکل
-
کاهش وزن و مدیریت استرس
-
انجام آزمایشهای دورهای
-
سونوگرافی یا آنژیو مجدد در صورت لزوم
-
مشاوره قلب یا عروق در فواصل مشخص
آشنایی بیشتر با جراحی لاپاراسکوپی اصفهان
چه کسانی بیشتر در معرض ایجاد ضایعات شریانی هستند؟
-
افراد با کلسترول بالا
-
بیماران دیابتی
-
افراد با فشار خون بالا
-
افراد سیگاری
-
سابقه خانوادگی بیماری قلبی یا سکته
-
کمتحرکی و چاقی
اگر شما در یکی از این گروهها قرار دارید، انجام آزمایشهای غربالگری منظم و رعایت توصیههای پزشکی بسیار مهم است.
عوارض عدم درمان ضایعات شریانی
در صورت نادیده گرفتن این مشکل، ضایعات میتوانند منجر به:
-
انسداد کامل شریان
-
آسیب دائمی به بافتها و اندامها
-
سکته مغزی یا حمله قلبی ناگهانی
-
نارسایی قلبی یا کلیوی
-
قطع عضو در موارد شدید بیماری شریان محیطی
پیشگیری از ایجاد ضایعات در شریانها
پیشگیری همیشه بهتر از درمان است. برای جلوگیری از تشکیل پلاکهای شریانی این توصیهها را جدی بگیرید:
-
کنترل فشار خون و قند خون
-
اندازهگیری کلسترول سالانه
-
داشتن رژیم غذایی کم چربی و بدون فستفود
-
فعالیت بدنی منظم
-
پرهیز از مصرف دخانیات
-
خواب کافی و کاهش استرس مزمن
برداشتن ضایعات در شریان ها میتواند جان بیماران را نجات دهد و کیفیت زندگی آنها را بهبود بخشد. امروزه با پیشرفت روشهای درمانی مانند آنژیوپلاستی، استنتگذاری، آترکتومی یا جراحی بایپس، پزشکان توانستهاند گامهای بزرگی در درمان بیماران بردارند.
با این حال، پیشگیری، تشخیص زودهنگام و پیروی از مراقبتهای پس از درمان همچنان مهمترین اصل در مقابله با این بیماری پنهان اما خطرناک است.
🥇 آشنایی بیشتر با دکتر قیومی متخصص جراح عمومی
⛔ ما را در اینستاگرام همراهی کنید